* Thi?u s?t x?y ra khi c? th? không có ?? khoáng ch?t s?t.* C? th? c?n s?t ?? t?o ra hemoglobin, m?t lo?i protein trong các t? bào h?ng c?u giúp chúng v?n chuy?n oxy ?i kh?p c? th?.
C? th? c?n s?t ?? t?o ra hemoglobin, m?t lo?i protein trong các t? bào h?ng c?u giúp chúng v?n chuy?n oxy ?i kh?p c? th?.
* N?u c? th? không có ?? hemoglobin, các mô và c? s? không nh?n ?? oxy ?? có th? ho?t ??ng hi?u qu?. ?i?u này d?n ??n m?t tình tr?ng g?i là thi?u máu thi?u s?t .
* M?c dù có nhi?u lo?i thi?u máu khác nhau, nh?ng thi?u máu do thi?u s?t là ph? bi?n nh?t trên toàn th? gi?i.
Thi?u s?t có th? d?n ??n các tri?u ch?ng ?nh h??ng ??n ch?t l??ng cu?c s?ng, bao g?m khó th?, m?t m?i và gi?m kh? n?ng t?p trung. Các d?u hi?u và tri?u ch?ng c?a thi?u s?t khác nhau tùy thu?c vào: M?c ?? nghiêm tr?ng c?a b?nh thi?u máu, tu?i (tu?i cao h?p thu kém s? thi?u s?t), tình tr?ng s?c kh?e hi?n t?i (có m?c b?nh nào không)…
M?t s? ng??i có các tri?u ch?ng rõ ràng, trong khi nh?ng ng??i khác không g?p ph?i b?t k? tri?u ch?ng nào. ?i?u này th??ng ph? thu?c vào m?c ?? nghiêm tr?ng c?a tình tr?ng thi?u máu. 10 d?u hi?u sau c?nh báo b?n ?ang b? thi?u s?t, c?n ph?i b? sung s?t ngay:
1. M?t m?i b?t th??ng có th? c?n ph?i b? sung s?t
C?m th?y r?t m?t m?i là m?t trong nh?ng tri?u ch?ng ph? bi?n khi thi?u s?t. Tình tr?ng m?t m?i này x?y ra do c? th? thi?u ch?t s?t c?n thi?t ?? t?o ra m?t lo?i protein g?i là hemoglobin, giúp v?n chuy?n oxy ?i kh?p c? th?.
N?u không có ?? hemoglobin, l??ng oxy ??n các mô và c? c?a s? ít h?n, làm m?t ?i n?ng l??ng c?a chúng. Tim c?ng ph?i làm vi?c nhi?u h?n ?? di chuy?n nhi?u máu giàu oxy h?n xung quanh c? th?. ?i?u này có th? khi?n b?n m?t m?i.
Vì m?t m?i th??ng ???c coi là m?t ph?n bình th??ng c?a cu?c s?ng hi?n ??i, b?n r?n, r?t khó ?? ch?n ?oán thi?u s?t ch? v?i tri?u ch?ng này.
Tuy nhiên, nhi?u ng??i b? thi?u s?t g?p ph?i tình tr?ng n?ng l??ng th?p cùng v?i s? y?u ?t, c?m th?y cáu k?nh ho?c khó t?p trung…
2. Da xanh xao
Da nh?t nh?t ho?c màu nh?t nh?t ? bên trong mí m?t d??i là nh?ng d?u hi?u ph? bi?n khác c?a tình tr?ng thi?u s?t.
Hemoglobin trong t? bào h?ng c?u làm cho máu có màu ??, vì v?y n?ng ?? th?p trong quá trình thi?u s?t s? làm cho máu ít ?? h?n. ?ó là lý do t?i sao da có th? m?t ?i màu s?c kh?e m?nh ho?c ?? ?m ? nh?ng ng??i b? thi?u s?t.
S? xanh xao này ? nh?ng ng??i thi?u s?t có th? xu?t hi?n kh?p c? th? ho?c ch? gi?i h?n ? m?t vùng nh?: Trên m?t, n??u r?ng, bên trong môi ho?c mí m?t d??i, móng tay…
?ây th??ng là m?t trong nh?ng ?i?u ??u tiên mà các bác s? s? tìm ra d?u hi?u c?a tình tr?ng thi?u s?t. Tuy nhiên, nó c?n ???c xác nh?n b?ng xét nghi?m máu.
Xanh xao th??ng th?y ? nh?ng tr??ng h?p thi?u máu v?a ho?c n?ng.
N?u b?n kéo mí m?t d??i xu?ng, l?p bên trong ph?i có màu ?? t??i. N?u nó có màu h?ng nh?t ho?c vàng, ?i?u này có th? cho th?y b?n b? thi?u s?t. ? nh?ng ng??i có tông màu da s?m h?n, ?ây có th? là khu v?c duy nh?t mà nó có th? nh?n th?y ???c.
3. Khó th?
Hemoglobin cho phép các t? bào h?ng c?u v?n chuy?n oxy ?i kh?p c? th?.
Khi n?ng ?? hemoglobin th?p trong quá trình thi?u s?t, n?ng ?? oxy c?ng s? th?p. ?i?u này có ngh?a là c? b?p c?a b?n s? không nh?n ?? oxy ?? th?c hi?n các ho?t ??ng bình th??ng, ch?ng h?n nh? ?i b?.
K?t qu? là, nh?p th? c?a b?n s? t?ng lên khi c? th? c? g?ng l?y thêm oxy. ?ây là lý do t?i sao khó th? là m?t tri?u ch?ng ph? bi?n c?a thi?u s?t.
N?u b?n c?m th?y khó th? khi th?c hi?n các công vi?c bình th??ng hàng ngày mà tr??c ?ây b?n c?m th?y d? dàng, ch?ng h?n nh? ?i b?, leo c?u thang ho?c t?p th? d?c, thì nguyên nhân có th? là do thi?u s?t.
4. ?au ??u và chóng m?t
Thi?u s?t có th? gây ?au ??u, ??c bi?t là ? ph? n?.
Tri?u ch?ng này d??ng nh? ít ph? bi?n h?n nh?ng tri?u ch?ng khác và th??ng xu?t hi?n kèm theo choáng váng ho?c chóng m?t.
Hi?n m?i liên h? gi?a thi?u s?t và ?au ??u v?n ch?a rõ ràng.
Nh?ng ?au ??u có th? x?y ra do l??ng hemoglobin trong h?ng c?u th?p có ngh?a là không có ?? oxy ??n não. K?t qu? là, các m?ch máu trong não có th? phình lên, gây ra áp l?c và ?au ??u.
M?c dù có nhi?u nguyên nhân gây ra ?au ??u, nh?ng nh?ng c?n ?au ??u th??ng xuyên, tái phát và chóng m?t có th? là d?u hi?u c?a tình tr?ng thi?u s?t.
5. Tim ??p nhanh
Nh?p tim nhanh (tim ??p nhanh) có th? là m?t tri?u ch?ng khác c?a b?nh thi?u máu do thi?u s?t.
M?i liên quan gi?a thi?u s?t, thi?u máu và các v?n ?? v? tim v?n ?ang ???c nghiên c?u, nh?ng nó có th? liên quan ??n vi?c cung c?p oxy.
Hemoglobin là protein trong các t? bào h?ng c?u giúp v?n chuy?n oxy ?i kh?p c? th?. Khi thi?u s?t, l??ng hemoglobin th?p có ngh?a là tim ph?i làm vi?c nhi?u h?n ?? v?n chuy?n oxy. ?i?u này có th? d?n ??n nh?p tim không ??u ho?c c?m giác tim ??p nhanh b?t th??ng. Trong tr??ng h?p nghiêm tr?ng, nó có th? d?n ??n tim to, ti?ng th?i ? tim ho?c suy tim.
Tuy nhiên, nh?ng tri?u ch?ng này có xu h??ng ít ph? bi?n h?n r?t nhi?u. B?n s? c?n ph?i thi?u s?t trong m?t th?i gian dài ?? tr?i nghi?m chúng.
6. Da và tóc khô , h? t?n
Da và tóc khô, h? t?n có th? là d?u hi?u c?a thi?u s?t.
Thi?u s?t làm gi?m m?c hemoglobin trong máu, có th? làm gi?m l??ng oxy cung c?p cho các t? bào gây phát tri?n c?a tóc. Khi da và tóc b? thi?u oxy, chúng có th? tr? nên khô và y?u.
Thi?u s?t c?ng liên quan ??n r?ng tóc và m?t s? nghiên c?u cho th?y nó có th? là m?t nguyên nhân. M?t s? tóc r?ng trong quá trình g?i và ch?i hàng ngày là ?i?u hoàn toàn bình th??ng. Tuy nhiên, n?u b?n b? r?ng thành t?ng m?ng ho?c nhi?u h?n bình th??ng, nó có th? liên quan ??n tình tr?ng thi?u s?t.
7. S?ng, ?au l??i và mi?ng
?ôi khi ch? c?n nhìn vào bên trong ho?c xung quanh mi?ng c?ng có th? cho bi?t b?n có b? thi?u máu do thi?u s?t hay không.
Các d?u hi?u bao g?m khi l??i b? s?ng, viêm, nh?t nh?t ho?c nh?n m?t cách l? th??ng. Thi?u s?t c?ng có th? gây ra các tri?u ch?ng khác xung quanh mi?ng nh?: Khô mi?ng, c?m giác nóng trong mi?ng, v?t n?t ?? ?au ? khóe mi?ng, loét mi?ng…
8. H?i ch?ng chân không yên
Thi?u s?t có liên quan ??n h?i ch?ng chân không yên.
H?i ch?ng chân không yên là m?t s? thôi thúc m?nh m? ?? di chuy?n chân c?a b?n khi ngh? ng?i. Nó c?ng có th? gây ra c?m giác ng?a ngáy khó ch?u và k? l? ? bàn chân và c?ng chân. Tình tr?ng này th??ng t?i t? h?n vào ban ?êm, làm cho b?n c?m th?y khó ng?.
Nguyên nhân c?a h?i ch?ng chân không yên v?n ch?a ???c hi?u ??y ??.
Tuy nhiên, kho?ng 25% nh?ng ng??i b? thi?u máu do thi?u s?t b? h?i ch?ng chân không yên. T? l? m?c h?i ch?ng chân không yên cao g?p 9 l?n ? nh?ng ng??i b? thi?u s?t so v?i dân s? chung.
9. Móng tay giòn ho?c hình thìa
M?t tri?u ch?ng ít ph? bi?n h?n c?a thi?u s?t là mong tay giòn ho?c hình thìa. Tình tr?ng này ???c g?i là koilonychias (móng tr? nên m?ng b?t th??ng ho?c lõm).
Thông th??ng, d?u hi?u ??u tiên là móng tay giòn, d? gãy và n?t.
Trong các giai ?o?n sau c?a tình tr?ng thi?u s?t, móng tay hình thìa có th? x?y ra khi ph?n gi?a móng b? lõm xu?ng và các c?nh ???c nâng lên ?? có hình d?ng tròn nh? chi?c thìa.
Tuy nhiên, ?ây là m?t tri?u ch?ng hi?m g?p, ch? x?y ra ? kho?ng 5% nh?ng ng??i b? thi?u s?t và th??ng ch? g?p trong nh?ng tr??ng h?p thi?u máu do thi?u s?t nghiêm tr?ng.
10. M?t s? d?u hi?u c?nh báo khác
Có m?t s? d?u hi?u khác cho th?y l??ng s?t c?a b?n có th? ?ang ? m?c th?p. Nh?ng ?i?u này có xu h??ng ít ph? bi?n h?n và có th? liên quan ??n nhi?u tình tr?ng khác ngoài thi?u s?t. Các d?u hi?u khác c?a b?nh thi?u máu do thi?u s?t bao g?m:
– Thèm ?n: Khao khát nh?ng món ?n l? ho?c nh?ng món không ph?i th?c ph?m ???c g?i là “pica”. Nó th??ng liên quan ??n c?m giác them ?n ?á, ??t sét, b?i b?n, ph?n ho?c gi?y… có th? là d?u hi?u c?a thi?u s?t. ?i?u này c?ng hay x?y ra trong th?i k? mang thai.
– C?m th?y chán n?n: Thi?u máu do thi?u s?t có th? liên quan ??n ch?ng tr?m c?m ? ng??i l?n. Ph? n? mang thai b? thi?u s?t c?ng có th? có nguy c? cao b? tr?m c?m.
– Tay chân l?nh: Thi?u s?t có ngh?a là l??ng oxy ???c cung c?p ??n bàn tay và bàn chân ít h?n. M?t s? ng??i có th? d? dàng c?m th?y l?nh h?n nói chung ho?c có bàn tay và bàn chân l?nh.
– Nhi?m trùng th??ng xuyên h?n: Do s?t c?n thi?t cho m?t h? th?ng mi?n d?ch kh?e m?nh, thi?u nó có th? làm t?ng nguy c? m?c các b?nh nhi?m trùng.
Theo SK?S